Antykorupcyjne wyścigi i ich opłakane skutki

 

Nieskromnie powiem, że wychodzi na moje.

Od dawna twierdzę, że w tworzeniu przepisów antykorupcyjnych trwa wielki międzypartyjny wyścig pod hasłem „kto okaże się bardziej surowy i czujny”, w wyniku którego rodzą się nonsensy. Ustawy są ze sobą sprzeczne, nadmiernie rygorystyczne, w przepisach nikt już się nie jest w stanie zorientować. W sumie zamiast zapobiegać korupcji, powodują zamieszanie albo słynne już luki w prawie. Jak wiadomo, na rodzenie się korupcji nie ma lepszego sposobu niż przyjemna luka w prawie. Są też ustawy uchwalane w aureoli wielkiego sukcesu, które są po prostu nieprzestarzegane. Po latach debat uchwalono na przyklad ustawę o lobbingu, która jest praktycznie prawem martwym, a miała być jednym z najważniejszych aktów prawnych. Lobbować można spokojnie, czego przykład dał nam były poseł Samoobrony pan Nowakowski, współwłaściciel sieci sklepów Lewiatan, któremu udało się przeprowadzić przez Sejm ustawę o tak zwanych wielkopowierzchniowych placówkach handlowych, na czym skorzystała jego sieć.

Teraz w pułapkę gmatwaniny przepisów (tę kwestię reguluje konstytucja i chyba ze trzy ustawy) wpadło bardzo wielu posłów, choć awantura rozpętała się o jednego, czyli o dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego posła Ołdakowskiego, któremu marszałek Komorowski kazał wybierać: mandat albo dyrektorowanie. Być może kazał wybrać niesłusznie, może się ze swoimi decyzjami pospieszył, ale wielu innych posłów dotkniętych w ten sam sposób, awantur nie robiło, konferencji prasowych nie zwoływało, nie uruchamiało całego aparatu partyjnego do nacisku na marszałka Sejmu. Także do znieważania go. Oto szef Kancelarii prezydenta (trzeba przyznać, że minister Kamiński od czasu konferencji na tle koparki na Krakowskim Przedmieściu, kiedy to krzyczał o sabotażu Hanny Gronkiewicz Watz, wkroczył w czas wyjątkowej bojowości) stwierdził, że powodem żądań Komorowskiego jest jego własna frustracja, gdyż jako człowiek, który niczego nie osiągnął (to o Komorowskim, gdyby ktoś miał wątpliwości) mści się teraz na kimś, kto ma osiągnięcia (to o Ołdakowskim).

Z problemu realnego, znanego zresztą od lat, zrobiono więc polityczną bijatykę. Nie widzę powodu, dla którego dyrektor teatru czy muzeum finansowanego ze środków samorządowych nie miałby być posłem. Po prostu przepisy napisano głupio, podobnie jak głupi był przepis, że za spóźnienie się o kilka godzin ze złożeniem oświadczenia majątkowego traci się mandat radnego czy prezydenta miasta, mandat pochodzący z powszechnych wyborów. Za spóźnienie trzeba stosować jakieś sankcje pośrednie przed wykonaniem kary ostatecznej. Ale wtedy ani poseł Ołdakowski, ani jego polityczne zaplecze nie krzyczało, że dzieje się bezprawie, że wojewoda warszawski, chcący wygasić mandat Hanny Gronkiewiz – Waltz, mści się, bo sam nie ma żadnych zasług. I oczywiście ma takie polecenie partyjne. Wtedy wojewoda i premier mówili: dura lex sed lex. Nawet już wówczas, gdy zapadło orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie premier krzywił się na nie i trybunał, bo była polityczna okazja do grymasów. Teraz jest mowa o politycznej zemście i rozbieżnych ekspertyzach. Jak ogólnie wiadomo – ekspertyzy mogą być różne i mogą mieć również zabarwienie polityczne. Wystarczy przypomnieć przygody Włodzimierza Cimoszewicza przed sejmową komisją śledczą, kiedy to większość mówiła, że Cimoszewicz mógł zażądać wykluczenia niektórych członków komisji, ale znalazł się ekspert (zapewne przypadkiem zaprzyjaźniony z Antonim Macierewiczem), który twierdził coś innego.

Teraz sprawę znów ma rozstrzygać Trybunał Konstytucyjny, ale to potrwa, choć w sytuacji obecnej jest konieczne. Oczywiście łatwiej i szybciej byłoby zmienić prawo, ale do tego akurat posłom nie spieszno. Skoro sprawa znana jest od lat, już dawno powinni byli się nią zająć. Nie zajęli się, bo jeśli chodzi o przepisy antykorupcyjne, to panuje jedna tendencja: mnożyć je, zasupływać, bo to jest swego rodzaju test wiarygodności, dowód, że partia walczy z korupcją. Każdy, kto zechce bezsensownie zaciśnięty gorset rozluźnić, zyska epitet zwolennika korupcji. Ciekawe jednak, że wielka niechęć panuje do zaciskania gorsetu tam, gdzie o korupcję najłatwiej, czyli w ograniczeniu liczby dowolnych urzędniczych decyzji, zezwoleń czy koncesji. Myślę, że nawet nowy urząd do walki z korupcją pani Julii Pitery niewiele tu wskóra, a tylko powieli i tak nadmiernie rozbudowane struktury antykorupcyjne, które paraliżują już wiele dziedzin działalności gospodarczej. Na razie koncepcji takiego urzędu najwyraźniej nie ma, słychać, że ma to być coś na kształt NIK, ale jest osoba, którą trzeba wysunąć na prawe skrzydło PO przeciwko PiS, aby wykazać się gotowością do walki z korupcją.

I właściwie mogę iść o zakład, że obecnych bezsensownych przepisów samorządowych nikt szybko nie zmieni. Przeminie awantura o Ołdakowskiego, który ma mocne polityczne plecy, ale ci, którzy już dawno, jeszcze w poprzedniej kadencji, podporządkowali się niejasnemu prawu, na przykład Jerzy Fedorowicz, zasłużony dyrektor Teatru Ludowego w Nowej Hucie, który wspaniale pracuje z trudną młodzieżą, pozostaną na lodzie, czyli z wieloletnimi urlopami, które wzięli bez urządzania konferencji prasowych, bez krzyków i histerii. I znów będą święte krowy.

***

Drodzy Blogowicze, obszerniejsza korespondencja przy okazji następnego wpisu blogowego. Dziś tylko z przykrością odnotuję, że lestatowi nie chce się już robić znakomitych, wymagających ogromnej pracy przeglądów wydarzeń, co zmartwiło nie tylko – jak czytam – mnie, ale rozumiem. Sama myślałam, jak ten przegląd wykorzystać gdzieś na łamach, choćby „Polityki”, ale dobrego rozwiązania nie znalazłam. Ale inne wpisy lestata też znakomite.

Bernard znów o Ćwiąkalskim. Ja uważam, że to wreszcie dobry i poważny kandydat ma ministra sprawiedliwości, a polemizujący z nim doradca Ziobry ma niewiele w kwestiach prawnych do powiedzenia. Może Bernard kiedyś zauważy, co zrobiono w ostatnich latach z prokuraturą, a nie zrobiono niczego dobrego.

Quake dość kategoryczny w kwestii łączenia mandatów z pracą w placówkach samorządowych, ja nie jestem taka kategoryczna, bo przeczytałam wszystkie przepisy i może być tak albo inaczej. O tym zresztą dzisiaj piszę.

Fot. Sławomir Kamiński, AG