Pod osłoną nocy

Gdyby przyjąć, że wszystkie doniesienia medialne są prawdziwe, że rzeczywiście tuż przed oddaniem władzy, nocą, nie oznakowanymi samochodami przewożono do Pałacu Prezydenckiego materiały komisji weryfikacyjnej WSI, to naprawdę kroi się nam scenariusz iście filmowy. Na sensacyjny film z dreszczykiem, a może nawet z wielkimi dreszczami. Gdyby jeszcze jako aktorzy wystąpili owi weryfikowani, z których część zapewne w trosce o własną skórę i mając nadzieję, że im więcej plot wpisujących się w wizję świata weryfikatorów (układy, nielegalny handel bronią, zwłaszcza zaś agent GRU za każdym rogiem) owym groźnym weryfikatorom przekażą, tym dla nich lepiej, film byłby nawet z gatunku „thriller z elementami science fiction”. Jakież to muszą być bezcenne skarby w owych workach, które ponoć w użyczonych (Pałac na wszelki wypadek zastrzegł, że to tylko użyczenie) pomieszczeniach się znalazły? Ileż, wedle wyobraźni weryfikatorów i ich politycznych dysponentów, musi kryć się w nich wiedzy ważnej dla bezpieczeństwa państwa, ileż haków czy innych materiałów, zwanych potocznie „kwitami”.

W tym wszystkim nie jest wcale zdumiewające, że weryfikatorzy w sposób tak szczególny chcą chronić tę wiedzę przed nową władzą. Jak powszechnie wiadomo, zwłaszcza kierownictwu PiS, teraz jeśli nie następuje coś na kształt 13 grudnia, to już z pewnością restytucja Rywinlandu (żeby też wreszcie ktoś zechciał ów Rywinlad szczegółowo opisać, a nie tylko schematem, że Michnik z Kwaśniewskim prześladowali wszystkich inaczej myślących), a więc owe informacje trzeba szczególnie chronić w ostatnich okopach tego tworu, który nazwano IV RP, a która to ma dziś podstawowy przyczółek w prezydenckim Pałacu, zwanym też Pałacem dużym. Nawiasem mówiąc, czyż rysujący się już podział na duży Pałac (siedzibę prezydenta) i mały Pałac (siedzibę premiera) nie jest dla miłośników tak zwanej IV RP dowodem, że Rywinland się odradza? Tak przecież było w okresie szorstkiej przyjaźni między Kwaśniewskim i Millerem. W tej sytuacji zdumiewa, że prezydent w ogóle się zgodził, aby do jakichkolwiek pomieszczeń dużego Pałacu zwożono jakieś papiery komisji weryfikacyjnej, której działalność dotychczas owocowała głównie procesami wytoczonymi głównemu weryfikatorowi. Po co prezydentowi ten kłopot, po co zarzuty, że po osłoną nocy jego pracownicy przyjmowali jakieś worki?

Weryfikacja powinna być przejrzysta, niekoniecznie dla opinii publicznej, ale dla tych, którzy mają prawo dostępu do tajemnic państwowych i nowa władza powinna mieć do niej wgląd. W państwie demokratycznym, gdzie zmieniają się ekipy przy władzy, nie może być wiedzy, zwłaszcza dotyczącej bezpieczeństwa państwa, zastrzeżonej dla jednej z nich. Jeżeli jedna ekipa, akurat przechodząca do opozycji, chcę jakąś wiedzę zachować dla siebie, od razu budzą się podejrzenia, że ma intencje nieczyste. Po co mieszać w to prezydenta czy choćby tylko pomieszczenia w jego kancelarii?

A cały proces weryfikacji powinien zostać po prostu zweryfikowany. Kompromitująca pierwsza część raportu doczekała się wprawdzie kontrraportu przygotowanego przez specjalistów z PO, ale nigdy nie był on przedmiotem poważnej dyskusji. Może teraz przyszedł na nią czas. Prezydent, też zresztą nocą (czy to już taki obyczaj, że co jedzie do prezydenta, to pod osłoną nocy), gdy już formował się nowy rząd, dostał aneks do raportu. Jakoś na razie nie spieszy się, by przesłać go do zaopiniowania przez marszałków Sejmu i Senatu, zgodnie z ustawą. Chyba nie czyta go po nocach z wypiekami na twarzy, zwłaszcza że wedle tajemnic, które w Polsce natychmiast przestają być tajemnicami, wiadomo, że jest tam między innymi o Krauzem czy Komorowskim właśnie (w pierwszej części o Komorowskim też już było i jakoś nikim nic nie wstrząsnęło)?

Wniosek z tego wszystkiego jest jeden. Nowy premier powinien szybko zakończyć tę całą weryfikację, a jego ludzie oddelegowani do spraw bezpieczeństwa zająć się wreszcie budową nowych służb z prawdziwego zdarzenia. I nie chodzi tu o żaden odwet, ale po prostu o elementarny porządek w państwie. Także o bezpieczeństwo polskich żołnierzy, na przykład w Afganistanie. Wcale nie jest jasne, czy ostatnie, rzeczywiście wstrząsające wydarzenia (o ile potwierdzi się wersja prokuratury) nie mają związku ze słabością polskiego wywiadu w tamtym regionie. Była wprawdzie kiedyś taka operacja ZEN, opisana jawnie i z pewną dozą beztroski w pierwszej części raportu i jej kontynuowanie było jednym z głównych zarzutów wobec kandydatury Radosława Sikorskiego na szefa MSZ. Może jednak właśnie brak jej kontynuacji mieści się jakoś w tej całej, zapewne skomplikowanej układance, która w efekcie doprowadziła do tragedii ludności cywilnej ostrzelanej z moździerza. Wniosek zaś drugi polegałby z grubsza na tym, by wreszcie służby specjalne przestały nas absorbować swoim nadmiernie jawnym życiem. Tym bardziej, że gdy odbywa się ono pod osłoną nocy, staje się wyjątkowo jawne.

***

Nie spodziewałam się, że tak wiele miejsca w Państwa wpisach zajmie sprawa pana Ołdakowskiego i Muzeum Powstania Warszawskiego. Bernard pisze wręcz o „odzyskiwaniu” muzeum. Ja mam nadzieję, że czas odzyskiwania jednak się skończył i w ogóle nie bardzo wiem, jak miałoby się to dokonać. Co nie znaczy, że nie mam uwag na temat pewnej jednostronności muzeum. Polecam państwu doskonałą, wydaną kilka lat temu książkę Joanny Hansen (uczennicy prof. Daviesa) na temat ludności cywilnej i tej tragedii w powstaniu. Ciekawe, że na ten temat najlepsza książkę napisała Angielka. Także wiele dyskusji i wątpliwej decyzji o samym powstaniu. Jeżeli „odzyskiwanie” miałoby polegać właśnie na pokazaniu całej złożoności decyzji, to przyznaję, byłabym za. Nie lubię jednostronnego traktowania historii, bo to zawsze trąci manipulacją. Nie godzę się też na takie myślenie, że muzeum jest własnością jednego człowieka, nawet najbardziej zasłużonego dla jego budowy. Nikt ekipie Lecha Kaczyńskiego nie jest w stanie odebrać tu zasług. Sama to wielokrotnie podkreślałam, ale to, że dyrektorzy się zmieniają i kolejni coś nowego wnoszą, byle z sensem, jest dla mnie czymś normalnym.

Invinoveritas ma rację, że niełączenie mandatów z funkcjami we władzy wykonawczej to obrona zasady trójpodziału władzy, ale też przepisy antykorupcyjne, zapobiegające konfliktowi interesów (to dotyczy zwłaszcza sfery samorządowej).

Wojtek z Przytoka trafnie o tworzeniu aktów prawnych, które powstają bardzo często faktycznie pod dyktando ministerialnych urzędników, którzy nie chcą dopuścić do niewygodnych dla nich zmian. Sama kiedyś z bliska obserwowałam powstawanie ustawy, która była niezbędna, gdy Trybunał Konstytucyjny zakwestionował ustawę o NFZ i trzeba było zmienić prawo, aby w ogóle było możliwe kontraktowanie usług. Rozgrywającymi byli prawie wyłącznie urzędnicy resortu zdrowia z długim (czasem może nawet ze zbyt długim) stażem. Dlatego tak trudno cokolwiek zmienić uprościć. Ciekawa jestem, jak poradzi sobie ze strukturą Ministerstwa Finansów nowy minister, czy w nią wsiąknie tak jak poprzedni ministrowie, czy też coś zmieni, bo akurat w tym resorcie siła oporu gigantyczna, a zmiany najbardziej niezbędne.

Stary Polak z PRL przypomina dzieje komisji Balcerowicza do przeglądu niepotrzebnych przepisów. Teraz, jak słyszę, ma się tym w Sejmie zajmować poseł Palikot. W przeciwieństwie do wielu osób ja akurat o Palikocie mam dobre zdanie i jeżeli będzie miał bardzo konkretne zadanie, to się nim zajmie, ale to musi być też wielka determinacja rządu, więc na razie jestem ostrożna i jakoś nie potrafię wykrzesać z siebie wielkiego optymizmu. Co nie znaczy, że nie trzymam kciuków za powodzenie.

Jeżeli zaś chodzi o uszczelnianie przepisów antykorupcyjnych, o czym pisze Olek51, to tego procesu się boję i myślę, że to tylko powiększa biurokrację i biurokratyczną mitręgę. W ostatnich latach mieliśmy przykłady (pisałam już o tym) szaleńczego uszczelniania przepisów, tyle że bez ładu i składu. Na dodatek wszędzie powoływano jakieś komórki antykorupcyjne, a nie urządzano przetargów (słynny już przykład – zamówienia dla armii, co może się skończył głośnymi protestami zbrojeniówki). Wcześniej taką praktykę stosował stołeczny Ratusz i widać ile powstało zaniedbań. Przy okazji Bernardowi powiem, że ja tunel wzdłuż Wisły uważam akurat za bardzo dobrą inwestycję, jedzie się bardzo dobrze, bez korków i krytycy chyba nie wiedzą, o czym mówią, albo kierują się wyłącznie motywami politycznymi. Rzecz w tym, by wykorzystać tereny schodzące do Wisły, ale nikt tego nie zrobił.

Podobnie jak Wodnik – jestem przeciwniczką tworzenia nowych antykorupcyjnych instytucji i dlatego ten nieokreślony urząd Julii Pitery mnie niepokoi. Na razie widać, że nie ma koncepcji, jest tylko strach, że PiS powie, iż Platforma nie chce walczyć z korupcją. Moim zdaniem PO musi się przestać bać, zwłaszcza że dla Polaków (pokazują obadania opinii społecznej) walka z korupcją została przewartościowana. Ludzie mają zupełnie inne priorytety i chyba między innymi dlatego ten temat okazał się w kampanii tak mało efektywny.

Jeśli zaś o efektywności mowa, to Andrzejowi Faliczowi wyjaśniam, że specjalistą od tworzenia przepisów antykorupcyjnych był Ludwik Dorn. A dlaczego nie są one efektywne? Dlatego, że są zbyt zagmatwane i często ci, którzy powinni kontrolować tego nie robią. Na przykład sejmowa Komisja Regulaminowa badała oświadczenia poselskie, ale z roku na rok były te same cudaczne ceny mieszkań. Nie wiem, dlaczego nic nie słychać o urzędach skarbowych, które powinny kontrolować zgodność oświadczeń majątkowych z PiT. Nie wiem, dlaczego CBA urządza prowokacje zamiast badać te oświadczenia, skoro już zapowiadano, że tym akurat zajmie się w pierwszej kolejności. I tak mogę mnożyć przykłady.

Trochę też dyskutowaliście Państwo o ministrze Ćwiąkalskim. Marek Piegus pisze o tym, że stanowiska ministerialne powinni zajmować politycy. W zasadzie się zgadzam, ale proszę przypomnieć sobie dokonania ostatniego polityka akurat w tym resorcie. Można też odwołać się do przykładu Jaskierni, choć Ziobro go zdecydowanie pokonał. Toż to czysty horror. Może właśnie przyszedł taki czas, aby ten resort powierzyć komuś, kto nie uczestniczy w bieżącej polityce, a jest bardzo dobrym prawnikiem i wie, co zrobić, zwłaszcza w bardzo zaniedbanych kwestiach postępowania cywilnego, co najbardziej dotyka obywateli. Zresztą, jeśli chodzi o polityczność i apolityczność, to rząd Tuska wydaje mi się ciekawym eksperymentem i z zainteresowaniem będę obserwować nie tylko działania ministra sprawiedliwości, ale również to, jak radzi sobie pani Bieńkowska w kwestiach rozwoju regionalnego i zagospodarowania środków z Unii Europejskiej. Wszystkie zaś zastrzeżenia do kandydatury Ćwiąkalskiego uważam za bzdury i czepianie się.

Bobola pisze o jakiejś Republice Aferzystów, która wraca do władzy. Nie odpowiem, bo nie wiem, o jaką republikę chodzi, o jaką „złodziejską normalność”. Jeżeli są zastrzeżenia do konkretnych osób, proszę o przykłady. Rozumiem, że czasem pisze się, aby wylać trochę złości, ale ja staram się być konkretna.

Szestow chyba myli się, poniewierając Jerzym Fedorowiczem (ja też sporo o nim wiem) i nazywając do nijakim aktorem, nijakim reżyserem i na dodatek – nijakim wychowawcą. Wydaje mi się, że każdej pracy należy się szacunek i nie widzę powodu, by nagle, przy obowiązywaniu tego samego przepisu, Ołdakowski miał mieć większe fory od Fedorowicza, bo tak właśnie rodzą się święte krowy.

Quake, rzeczywiście w PiS zwycięża zasada BMW, ale też jakaś dziwna nerwowość opanowała pana prezesa, że znów zawiesił Zalewskiego, Ujazdowskiego i na dodatek Dorna. Jednak chce ich wyrzucić przed grudniowym kongresem, który ma być wielkim pokazem jedności (oczyma wyobraźni już widzę tę salę, te sztandary, te hołdy składane prezesowi, te oklaski przechodzące w burzliwe owacje). Swoją drogą panowie też działają bez pomysłu. Zalewski powinien był chyba przyjąć to stanowisko szefa komisji spraw zagranicznych. Oni wyraźnie chcą zostać wyrzuceni, on chce ich wyrzucić i jednak prezesa będzie na wierzchu. Nie wierzę, by poszli do PO, choć po tym, gdy pan Derdziuk został (najpewniej jako wywdzięczenie się Marcinkiewiczowi za jakieś takie mdłe poparcie dla PO) aż ministrem konstytucyjnym, zaczynam wierzyć, że wiele się może zdarzyć. Jeżeli ten rząd zacznie ciągnąć za sobą takie resztki po AWS, PiS i ich otoczeniu, a na to się zanosi, to chyba dobrze nie skończy. Derdziuk jest tu dla mnie symbolem. Tymczasem ministrów znamy, ale niesłychanie ważny będzie drugi szereg i to pole polecam Państwa obserwacji.

Blaise – śledztwo w sprawie sędziego Kryże akurat w tym momencie to jakiś czysty bezwstyd IPN. Nawet komentować się nie chce. Chyba po raz pierwszy w życiu jestem po stronie Kryżego. Do czego to dochodzi!

Eddie, dzięki za miłe słowa, ale nie mam żadnej stylistki od kreowania wizerunku w „Puszce”. Jakoś kreuję się sama. I niech już tak zostanie.