EXPO nie będzie, umywanie rąk trwa

 

Fot. Maciej Kulczyński / REPORTER

Nie będzie wystawy EXPO we Wrocławiu. Nie jest to żadną niespodzianką. Od dawna było wiadomo, że nasze szanse są nikłe, by nie powiedzieć – żadne, nie tylko z tego powodu, że Korea Południowa zorganizowała dodatkową (wcale liczną) grupę państw, które miały się za nią opowiedzieć, co oczywiście było grą wyjątkowo nie fair. Także, a może przede wszystkim dlatego, że polski lobbing, nakłady na promocję i zwyczajna nieumiejętność promocji są od dawna znane. Nie od rzeczy będzie też przypomnieć o fatalnym wizerunku Polski w ostatnich latach, który był między innymi efektem polityki zagranicznej, która właśnie powstała z kolan. No, to teraz upadła na twarz. Jeżeli przywołujemy przykład przyznania Polsce EURO 2012, które jest zresztą coraz większym kłopotem, to wypada powiedzieć szczerze: wcale nie byłoby to pewne, gdyby nie lobbing ukraińskiego oligarchy, który okazał się skuteczniejszy niż niejedna państwowa maszyneria. Wrocław zresztą sam czuł, że EXPO nie będzie, skoro na wieczór, kiedy ostatecznie decydowano o tym, kto będzie organizatorem nie przygotowano tam żadnych imprez, a telewizje pokazywały smutne i wyludnione ulice.

Wrocław nie dość, że przegrał, to przegrał w fatalnym stylu. Dostał tylko 13 głosów, a więc nie miał nawet szans na jako tako wyrównany pojedynek. W ostatnich dniach przed rozstrzygnięciem rozpętała się w Polsce dyskusja, która swoje apogeum osiągnęła w dniu, kiedy decyzję podejmowano, kto zawinił, która świadczy, że szybko szukano winnego nieuchronnej porażki. Z jednej strony media nadymały nasze szanse i podgrzewały atmosferę przekonując, że gdyby pojawili się prezydent Kaczyński z premierem Tuskiem, to pewnie rozstrzygnięcie mogłoby by być inne. Może dostalibyśmy 15 głosów, co też byłoby kompromitacją. Tymczasem ma rację wicepremier Pawlak, który mówi, że takich spraw nie załatwia się szarżą na finiszu, ale w długim procesie przygotowań, czego po prostu robić nie umiemy.

Ponieważ przegraliśmy, zaczęło się, zwyczajne w takim przypadku, przerzucanie się odpowiedzialnością. Gdyby Tusk pojechał, byłoby inaczej, ale nie pojechał, bo być może prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz jest jego potencjalnym kontrkandydatem w wyborach prezydenckich za trzy lata. Jeżeli prezydenckie aspiracje Tuska odegrały tu jakąś rolę, w co dość słabo wierzę, to takim samym kontrkandydatem byłby Dutkiewicz dla Lecha Kaczyńskiego. Czy także dlatego prezydent RP nie pojechał? Czy w ten właśnie sposób można byłoby tłumaczyć wielomiesięczną nieruchawość poprzedniej ekipy z ministrem kultury Kazimierzem Ujazdowskim na czele, posłem z Wrocławia zresztą, który był pełnomocnikiem rządu do organizacji EXPO. Tymczasem Ujazdowski jest bardzo zadowolony z wypełniania przez siebie funkcji ministra, czemu dał niedawno wyraz w wywiadzie opublikowanym w „Tygodniku Powszechnym”. Z EXPO się nie tłumaczył.

Usłyszałam również wypowiedź byłego wiceministra spraw zagranicznych, posła PiS pana Karskiego, który uznał, że gdyby premier Tusk nie zdymisjonował tydzień temu pana Sadosia, ministra od wizerunku, byłoby inaczej. Mógł tydzień poczekać z tą dymisją – użalał się Karski. Otóż pan minister Sadoś miał bardzo dużo czasu, by się wykazać, ale on był ministrem, a wizerunek Polski się pogarszał. Pan prezydent też od dawna wiedział, kiedy będą się rozstrzygać losy EXPO i mógł wyjazd zaplanować. Trudniej było taki wyjazd zaplanować premierowi, choć być może i on powinien był udać się na kilka godzin do Paryża. Wysyłanie marszałka Borusewicza, który – jak sam przyznaje – został wzięty z łapanki, było w sumie dość żenujące.

Rozumiem jednak i prezydenta, i premiera, którzy nie chcieli być świadkami nieuchronnej klęski. Klęski, która była przygotowywana od co najmniej roku, albo nawet i dłużej. Po prostu nie przeznaczyliśmy odpowiednich środków na promocję, nie potrafiliśmy jej dobrze zrobić, choć prezydent Dutkiewicz akurat w dziedzinie kreowania wizerunku uchodzi za mistrza, nie potrafiliśmy zbudować bloku państwa nas popierających. Czy w ogóle potrafimy tworzyć jakieś bloki, porozumiewać się? Zamiast tego mieliśmy medialną histerię w ostatnich godzinach. Zaniedbania nie są jednak, co trzeba powiedzieć wyraźnie, winą obecnego rządu, ale – niestety – poprzedniej ekipy. Można nawet uznać, że rząd Millera bardziej angażował się w EXPO dla Wrocławia cztery lata temu niż rządy Kaczyńskiego czy Marcinkiewicza obecnie, choć akurat prezydent tego miasta jest z innej politycznej bajki, bo jest z ekipy solidarnościowej.

EXPO we Wrocławiu na razie nie będzie. Nie to jest jednak najgorsze. Najgorsze jest to, że przy tej okazji ujawniła się cała małość i brak profesjonalizmu polskiej polityki, w której najważniejsze jest poszukiwanie winnego, najlepiej z gronie politycznych przeciwników, a nie wyciąganie wniosków, co zrobić, by takie kompromitacje więcej się nie powtarzały. I nie ma co biadać, że winien jest tylko jeden lub drugi rząd. Być może uderzyć się powinny w piersi także władze Wrocławia. Dlaczego nie przychodzi nam do głowy, że i one mogły się bardziej starać? Czy tylko dlatego, że prezydent Dutkiewicz ma tak znakomitą opinię i tak łatwo wygrywa wybory? Prezydent Krakowa ma opinię o wiele gorszą, na co pracował w ostatnich latach rząd centralny z ministrem Ziobrą na czele, bardzo wspieranym w tej materii przez PiS, a nawet część PO, choć wybory też wygrywa. Gdy jednak porównać wskaźniki inwestycyjne może się okazać, że tak tępiony przez poprzednią pisowską ekipę Jacek Majchrowski ma większe sukcesy niż tak wysoko ceniony Dutkiewicz.

Rząd pozbawił nas szansy – żalą się Wrocławianie. Niestety, rozumiejąc rozgoryczenie Wrocławian, wypada zauważyć, że problem jest o wiele szerszy. Być może Wrocław szansy pozbawił po prostu polski prowincjonalizm i polskie kompleksy. Prowincjonalizm polityki i polityków, odwieczne przekonanie, że w ostatniej chwili „czapkami zarzucimy”, i wieczny kompleks ubogiego kraju, który ciągle nie przyjmuje do wiadomości, że jest członkiem Unii Europejskiej i może jednak coś potrafi. Nawet bez pomocy ukraińskiego oligarchy.

PS. Korespondencję z Państwem muszę niestety odłożyć do następnego wpisu blogowego. Bardzo zdziwiła mnie ogromna liczba komentarzy na temat pani Julii Pitery, ale są ciekawe.